Crowdfunding is een apart kunstje

Het Financieele Dagblad, zaterdag 5 april 2014
Door: Evelien Lindeboom

Steeds meer musea ontdekken de mogelijkheden van crowdfunding: het levert ze behalve geld ook nieuw publiek op.

‘Geef Dordrecht zijn gezicht terug’, zo luidde de campagne van de geldinzamelingsactie van het Dordrechts Museum in 2008 om het schilderij Gezicht op Dordrecht van Jan van Goyen te kunnen bekostigen. Het schilderij dat door het museum aan de rechtmatige eigenaren de erven Goudstikker geretourneerd was, zou met het verzamelde geld worden teruggekocht. Particuliere donateurs kregen in ruil voor hun steun een reversspeld en ze kregen ‘hun’ gezicht terug. De hele stad voelde zich betrokken bij het project en het museum stond volop in de aandacht. Binnen twee maanden werd er bij particulieren 2,3 miljoen euro opgehaald. Het was een uitzonderlijk geslaagd voorbeeld van hoe crowdfunding door musea kan worden ingezet, nog voordat crowdfunding een begrip werd.
Crowdfunding, het ophalen van geld bij een grote hoeveelheid particuliere donateurs, biedt bij uitstek nieuwe mogelijkheden op het moment dat andere bronnen uitgeput raken en is in de kunstsector inmiddels ongekend populair. Op online platformen zoals voordekunst.nl, dat in 2010 werd opgericht, weten steeds meer ondernemers en donateurs elkaar te vinden. Vaak zijn dat starters en individuele initiatieven, maar steeds vaker zetten ook grote instellingen als musea crowdfunding in. Zo hebben in 2013 vijftien Nederlandse musea crowdfunding gebruikt, ten opzichte van acht in 2012. Het gaat dan om afgekaderde projecten als een tentoonstelling of de aankoop van een specifiek schilderij. Van die vijftien zijn er inmiddels zeven acties succesvol afgerond. Zo haalde Museum Belvédère €6.500,- op om de aankoop van het schilderij Bruggetje over de Linde te bekostigen en kon De Hermitage mede dankzij 10.000,- euro uit crowdfunding de muurschildering laten restaureren die momenteel te zien is op de tentoonstelling Expeditie Zijderoute.

Maar van de vijftien projecten zijn er ook zes niet in hun opzet geslaagd. Een succes als dat in Dordrecht is allerminst vanzelfsprekend. ‘Donateurs geven vaak geld omdat ze iemand persoonlijk kennen, of omdat het project ze heel direct aanspreekt. In alle gevallen is er sprake van een hoge ‘gunfactor’’, legt oprichter van voordekunst Roy Cremers uit. ‘Voor grote instellingen als musea kan het een uitdaging zijn om de juiste, persoonlijke toon te vinden om een groot publiek bij een project te betrekken.’ Voordekunst heeft voor hen een speciaal traject ontwikkeld om de kunst van het crowdfunden onder de knie te krijgen. ‘Een van de belangrijkste voorwaarden voor succes is een breed draagvlak binnen het bedrijf; het is belangrijk dat medewerkers van alle lagen van het bedrijf bij de actie worden betrokken en niet alleen de directie of alleen de afdeling communicatie. Het wervingsfilmpje bijvoorbeeld, spreekt een veel groter publiek aan als je niet alleen een directeur aan het woord laat, maar ook medewerkers laat vertellen wat het project voor hen betekent.’

Niet alle musea kiezen ervoor een platform als voordekunst in te zetten, er zijn ook musea die zelfstandig een crowdfundingactie opzetten. ‘Een sterk merk zal geneigd zijn om zelfstandig een crowdfundingactie op te zetten. Daarmee bereikt men dan voornamelijk een reeds bestaand netwerk’, vertelt Gijbert Koren van Douw&Koren crowdfunding consultancy. ‘Op een platform als Voordekunst zal daarnaast sneller ook een nieuw publiek worden bereikt.’ Mensen zijn bovendien steeds minder geneigd om ‘vriend van’ een museum te worden en willen per project kunnen bepalen waar ze zich aan verbinden. Het is een publiek dat musea via ouderwetse methodes vaak nog niet bereiken. Tegelijkertijd is het zaak om ook dat bestaande netwerk, dat niet online te vinden is, te blijven aanspreken. Een goed voorbeeld van een museum dat zowel traditionele als nieuwe communicatie inzet is het Louvre in Parijs. Daar is inmiddels al de derde succesvolle crowdfundingactie afgerond. ‘Ze hebben de goede toon en aanpak gevonden om zowel oud en nieuw publiek aan te spreken door een on- en offline campagne te combineren. Mensen worden er op de website én in het museum geïnformeerd over de actie’, vertelt Koren.

Een valkuil voor musea is dat ze geneigd zijn te hoog in te zetten bij crowdfunding: het gestelde doelbedrag is vaak onhaalbaar. En dat terwijl het doelbedrag niet het totaalbedrag van het project hoeft te zijn. Het kan een startbedrag zijn, op basis waarvan de instelling bijvoorbeeld sneller in aanmerking komt voor een fonds: met een crowdfunding kun je draagvlak aantonen en dat is een pre voor bijvoorbeeld het Mondriaanfonds. Of crowdfunding kan juist worden ingezet om het resterende bedrag te verzamelen nadat andere bronnen zijn aangesproken.
Het gemiddelde bedrag dat in 2013 door musea werd opgehaald door middel van crowdfunding is met 13.600 euro ongeveer gelijk aan het gemiddelde bedrag dat bij crowdfunding in de hele breedte werd opgehaald. Bij te hoge doelbedragen ging het mis, maar dat betekent volgens Douw&Koren niet dat er geen ruimte is voor groei: ‘musea zijn grote organisaties met een professionele publiciteitsafdeling, dus dat schept mogelijkheden. Crowdfunding is voor musea in eerste instantie investeren’, aldus Koren, ‘maar dat is zeker de moeite waard: een goede crowdfundingcampagne is financiering en marketing in één’.

Aanvulling op het artikel: is je interesse gewekt voor het traject dat voordekunst (erfgoed) instellingen biedt? Neem dan contact op met Nico Voskamp (nico@voordekunst.nl) of Roy Cremers (roy@voordekunst.nl). Dit traject is interessant voor iets grotere projecten, vanaf € 15.000. Sinds afgelopen weekend, museumweekend, loopt er een project van Filminstituut EYE op voordekunst.nl. Neem een kijkje, en… draag bij!

Crowdfunding is apart kunstje, fd.nl

Spreekuur Mondriaan Fonds

In navolging van het succes van de workshops crowdfunding die het Mondriaan Fonds en voordekunst in 2013 organiseerden, is er op donderdag 20 februari een nieuw spreekuur. Beeldend kunstenaars, bemiddelaars, erfgoedprofessionals en medewerkers van instellingen kunnen een afspraak maken als zij informatie willen over de kansen die crowdfunding kan bieden en over de manier waarop zij crowdfunding kunnen integreren in hun dekkingsplan voor een projectaanvraag.

Sinds 1 januari 2013 is het Mondriaan Fonds als eerste landelijke cultuurfonds partner van hét crowdfundingplatform voor kunstprojecten in Nederland, voordekunst.nl. Doel van de samenwerking is om crowdfunding binnen de beeldende kunst en het erfgoed een stimulans te geven. Voordekunst is uitgegroeid tot een interessante site waarvan kunstenaars, instellingen én het publiek volop profiteren.
Het spreekuur is bedoeld voor beeldend kunstenaars, bemiddelaars, erfgoedprofessionals en instellingen die nadenken over crowdfunding als financieringsvorm en hier al concrete ideeën over hebben. Voordekunst is interessant voor wie overweegt geld via crowdfunding te verzamelen. Tevens kan voordekunst een goede mogelijkheid zijn om de gevraagde eigen bijdrage bij individuele projectaanvragen bij het Mondriaan Fonds te financieren. Wanneer een aanvrager een bijdrage via crowdfunding heeft gerealiseerd, weegt dit positief mee in de beoordeling bij het Mondriaan Fonds. Dit sluit aan bij de gedachte van het Mondriaan Fonds dat draagvlak voor projecten belangrijk is.

Tijdens het spreekuur kunnen concrete conceptvoorstellen worden besproken met een medewerker van voordekunst en een medewerker van het Mondriaan Fonds. De projecten kunnen door voordekunst getoetst worden op haalbaarheid. Er kunnen geen rechten aan het spreekuur ontleend worden, indien er ook een aanvraag bij het Mondriaan Fonds is of wordt ingediend.

Het spreekuur vindt plaats op donderdag 20 februari bij het Mondriaan Fonds, Brouwersgracht 276 te Amsterdam, van 15.00 tot 17.00 uur. 

Er is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Aanmelden kan tot maandag 17 februari via info@voordekunst.nl  onder vermelding van spreekuur Mondriaan Fonds 20 februari. Vermeld in de aanmeldingsmail ook in een paar alinea’s het concrete projectvoorstel, het dekkingsplan, eventuele samenwerkingspartners en het telefoonnummer waarop je bereikbaar bent.

€ 3.000.000 voordekunst

Vandaag viert voordekunst feest:  we  hebben namelijk € 3.000.000 aan donaties bereikt. Hoera! Dit bedrag is bijeengehaald door 27.914 donateurs en hiermee zijn, sinds de lancering van voordekunst.nl op 4 november 2010, in totaal 489 projecten succesvol gefinancierd. voordekunst bedankt alle projecthouders, donateurs en partners voor hun aanhoudende vertrouwen.

voordekunst behaalde het eerste miljoen begin juli 2012, 21 maanden na lancering. Toen stond de teller op 7.600 donateurs en 118 succesvol gefinancierde projecten. Het tweede miljoen volgde 9 maanden later op 8 april 2013. Dit werd bijeengehaald door zo’n 10.400 donateurs en hiermee werden maar liefst 170 projecten succesvol gefinancierd. Nu, een half jaar later  het derde miljoen, gerealiseerd door bijna 10.000 donateurs en goed voor de succesvolle financiering van 202 projecten.

Inmiddels hebben er ruim 650 projecten op voordekunst.nl variërend van het 0-nummer van Das Magazin tot de realisatie van De Tostifabriek en van Händel at the Piano door Daria van den Bercken tot de aankoop van Bruggetje over de Linde door Museum Belvédère. Het succespercentage staat al geruime tijd stabiel op 75%. De komende tijd zal voordekunst zich nog steviger positioneren als crowdfunding website voor kunst-, cultuur- en erfgoedprojecten. Zo is er op voordekunst ook ruimte voor design, vormgeving en erfgoed, maar blijft het aantal aanmeldingen enigszins achter. Om bekendheid van crowdfunding binnen deze disciplines te vergroten zal voordekunst de samenwerking met reeds bestaande partners intensiveren en nieuwe samenwerkingsverbanden aangaan.

De huidige partners van voordekunst zijn: Amsterdams Fonds voor de Kunst (founding partner), brabants kenniscentrum kunst en cultuur, ING Bank, Kunstraad Groningen, Fonds1818, Provincie Overijssel, Provincie Utrecht (utrechtvoorcultuur), Mondriaan Fonds en Provincie Noord-Holland. Vanaf 1 januari 2014 start een samenwerking met Keunstwurk in Leeuwarden om ook crowdfunding in Friesland beter op de kaart te zetten.

http://www.voordekunst.nl

voor meer informatie:
Roy Cremers
06-14160143
roy@voordekunst.nl

Spreekuur cultureel erfgoed crowdfundingsprojecten

In vervolg op het succes van de workshops crowdfunding die het Mondriaan Fonds en voordekunst eerder dit jaar organiseerden, volgt op 24 september een extra spreekuur specifiek gericht op crowdfundingsprojecten op het gebied van cultureel erfgoed. Bemiddelaars, erfgoedprofessionals en medewerkers van instellingen kunnen een afspraak maken als zij informatie willen over de kansen die crowdfunding kan bieden. Het spreekuur is specifiek bestemd voor partijen die van plan zijn om crowdfunding te integreren in een projectaanvraag voor het Mondriaan Fonds.

Sinds 1 januari 2013 is het Mondriaan Fonds als eerste landelijke cultuurfonds partner van het crowdfundingplatform voor kunstprojecten in Nederland, voordekunst. Doel van de samenwerking is om crowdfunding binnen de beeldende kunst en het cultureel erfgoed een stimulans te geven. Voordekunst is uitgegroeid tot een interessant platform waarvan kunstenaars, instellingen én het publiek volop profiteren.

Het spreekuur is bedoeld voor bemiddelaars, erfgoedprofessionals en instellingen die nadenken over crowdfunding als financieringsvorm voor erfgoedprojecten en hier al concrete ideeën over hebben. Voordekunst is interessant voor wie overweegt financiering via crowdfunding te realiseren. Voordekunst kan een goede mogelijkheid zijn om de gevraagde eigen bijdrage bij projectaanvragen voor het Mondriaan Fonds te financieren. Wanneer een aanvrager een bijdrage via crowdfunding heeft gerealiseerd, weegt dit positief mee in de beoordeling bij het Mondriaan Fonds. Dit sluit aan bij de gedachte van het Mondriaan Fonds dat draagvlak voor projecten belangrijk is.

Tijdens het spreekuur kunnen concrete conceptvoorstellen worden besproken met medewerkers van voordekunst en het Mondriaan Fonds. Het spreekuur biedt geen garantie dat het project wordt geplaatst op voordekunst en biedt geen garantie op een toekenning van een eventuele aanvraag bij het Mondriaan Fonds.

Het spreekuur vindt plaats op 24 september bij het Mondriaan Fonds, Brouwersgracht 276 te Amsterdam, van 09.00 tot 12.00 uur. Er is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Per aanmelding is er 20 minuten bespreektijd. Aanmelden kan tot en met vrijdag 20 september via info@voordekunst.nl onder vermelding van erfgoed spreekuur Mondriaan Fonds. Vermeld in de aanmeldingsmail ook in een paar alinea’s het conceptvoorstel, eventuele samenwerkingspartners en een kosten/baten overzicht.